Het was een deprimerende week voor hoogleraar Michaéla Schippers, psycholoog verbonden aan de Rotterdam School of Management. Voor sceptici van het coronabeleid is de nieuwe ‘lockdown light’ geen pretje. “Ik stel dat de maatregelen veel meer leed veroorzaken dan het virus zelf”, zegt ze in dr Kelder en Co.
Michaéla Schippers, hoogleraar behaviour en performance management aan de Rotterdam School of Management, spreekt dan op eigen titel. Het is namelijk niet heel populair om tegen de maatregelen te pleiten en de universiteit heeft haar dan ook gemaand alleen op eigen titel te spreken. “Waarbij ik wil benadrukken dat er binnen mijn vakgroep nog heel veel respect is voor de academische vrijheid”, zegt de hoogleraar.
Bijeffecten
Toen de eerste lockdown begon, is Schippers gaan kijken naar wetenschappelijke studies over de neveneffecten. “Ik ben in kaart gaan brengen wat die lockdown doet. En dan specifiek de bijeffecten van het beleid. De artikelen die er hierover verschenen ben ik gaan bekijken. En dat gaat over wereldniveau.”
De conclusies die ze trekt zijn nogal woest, zoals presentator Jort Kelder ook benadrukt. “Het aantal doden door huiselijk geweld verdubbelde in een aantal landen. De schatting is dat de komende tijd wereldwijd 138 miljoen mensen zullen overlijden aan honger als gevolg van de maatregelen. Er worden 60 miljoen werklozen verwacht, alleen al in Europa. In één van de artikelen die ik tegenkwam werd geconcludeerd dat 1,6 miljard werkende mensen wereldwijd worden geraakt in hun bestaan”, zegt Schippers.
“Dan zullen politici zeggen: we konden niet anders?” werpt Jort Kelder op. Beleidsmakers baseerden zich op onderzoeken waarin ook de meest vreselijke dingen werden voorspeld.
Wetenschappelijk bewijs
“Ja natuurlijk”, zegt Schippers. “Je kunt beslissingen nemen op basis van schattingen die er toen waren, en die volgens mij inmiddels zijn bijgesteld. Maar dan moet je wel op een gegeven moment ook gaan evalueren en je afvragen of de effecten van de maatregelen niet veel erger zijn dan het virus zelf. Je kan je ook afvragen: welke van die maatregelen werken nou écht tegen dat virus. Ik heb in ieder geval geen wetenschappelijk bewijs gezien dat die maatregelen werken.”
“In Wuhan was die lockdown anders heel succesvol”, zegt Jort Kelder. “Daar hebben ze nu weer een open economie.”
Verloop van het virus
“Ja”, zegt Schippers. “Maar als je alle studies over de maatregelen gaat bekijken zie je dat er twee studies zijn gedaan naar de landen waar ze hele zware maatregelen hebben genomen en landen waar ze hele lichte maatregelen hebben genomen. Er lijkt geen verschil te zijn voor het verloop van het virus. Daar is nu net een derde groot rapport over verschenen.”
“Je moet twee dingen bekijken bij maatregelen: werken ze, en zijn ze proportioneel? En die twee zaken zijn beide niet op orde, blijkt uit mijn onderzoek.”